Δημιουργική Γραφή και Εκπαίδευση: Έμπνευση - Δημιουργία - Μάθηση
Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2023, ώρες 8:30-14:30
Χώρος διεξαγωγής: Anatolia Elementary School
Οι ευρύτερες εξελίξεις τα τελευταία χρόνια στον χώρο της εκπαίδευσης, με έμφαση στο επιδιωκόμενο προφίλ του ενεργού, δημιουργικού και κριτικού πολίτη και στις απαραίτητες για τον 21ο αιώνα δεξιότητες των μαθητριών και των μαθητών, καθώς και οι προωθούμενες αλλαγές στο μάθημα της Γλώσσας και της Λογοτεχνίας, στο πλαίσιο των νέων Προγραμμάτων Σπουδών, καθιστούν κομβικής σημασίας τη διερεύνηση του ρόλου που καλείται να διαδραματίσει η Δημιουργική Γραφή στο σύγχρονο σχολείο, σε ποικίλα γνωστικά αντικείμενα. Στόχος της ημερίδας είναι να αναδείξει την αναγκαιότητα για τη λειτουργική αξιοποίηση της Δημιουργικής Γραφής στην εκπαίδευση, τους στόχους, το μεθοδολογικό πλαίσιο και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να δρομολογηθεί παραγωγικά η συστηματική ένταξή της στην τάξη. Για τον σκοπό αυτό είναι σημαντική η εξοικείωση αρχικά των ίδιων των εκπαιδευτικών με εργαλεία, τεχνικές και συγκεκριμένες δραστηριότητες, ώστε να είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στις σύγχρονες ανάγκες της εκπαίδευσης, μεταβολίζοντας δημιουργικά ποικίλες πρακτικές σε διαφορετικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, συνθήκες και βαθμίδες.
Στην ημερίδα θα έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε την Emily Hauser, Καθηγήτρια Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Exeter, με πλούσια έρευνα στις σπουδές φύλου, στην ποιητική στον αρχαίο κόσμο και στη σύγχρονη πρόσληψή του, συγγραφέα λογοτεχνικών έργων με αφετηρία την αρχαιοελληνική μυθολογία, να μιλάει για τις προοπτικές που προσφέρει η Δημιουργική γραφή στον σύγχρονο εκπαιδευτικό. Θα συζητήσουμε, επίσης, για ποικίλες πτυχές της Δημιουργικής γραφής στο σχολικό πρόγραμμα και θα συμμετάσχουμε σε πολυποίκιλα επιμορφωτικά εργαστήρια διαφορετικών κατευθύνσεων σχετικά με τη Δημιουργική Γραφή.
Η ημερίδα απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων και όλων των ειδικοτήτων, σχολικούς ψυχολόγους, φοιτητές, ερευνητές και στελέχη της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Επιστημονική Υπεύθυνη της ημερίδας: Δρ Ελένη Χατζημαυρουδή, φιλόλογος και εκπαιδευτικός.
Η ομιλία της Emily Hauser θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά, ενώ όλα τα εργαστήρια θα γίνουν στα ελληνικά.
Στους συμμετέχοντες θα δοθεί βεβαίωση παρακολούθησης.
Πρόγραμμα
08:30 - 09:00 Προσέλευση
09:00 - 09:30 Καλωσόρισμα
09:30 - 10:00 Κεντρική ομιλία από την Emily Hauser
10:00 - 10:45 Ερωτήσεις - Συζήτηση - Ενημέρωση σχετικά με τα εργαστήρια
10:45 - 11:00 Διάλειμμα για καφέ
11:00 - 12:30 Εργαστήρια: Α΄ μέρος
12:30 - 13:00 Διάλειμμα για φαγητό
13:00 - 14:30 Εργαστήρια: Β΄ μέρος
14:30 - 15:00 Αποχώρηση
Κεντρική Ομιλία
H Emily Hauser είναι καθηγήτρια Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Exeter. Σπούδασε Κλασική φιλολογία στα Πανεπιστήμια του Cambridge και του Yale. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα συνδέονται με το φύλο και την ποιητική στον αρχαίο κόσμο, και ιδιαίτερα στην ομηρική ποίηση, καθώς και με τη σύγχρονη πρόσληψη της αρχαιότητας. Έχει ασχοληθεί με την προσέγγιση γυναικείων μορφών της μυθολογίας από σύγχρονες γυναίκες συγγραφείς, όπως η Margaret Atwood κ.ά. Επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στη σύνδεση της κλασικής γραμματείας με τη δημιουργικότητα.
Αξιοποιώντας δημιουργικά το ακαδημαϊκό της έργο έχει συνθέσει η ίδια λογοτεχνικά έργα με αφετηρία τον αρχαιοελληνικό κόσμο. Μέχρι σήμερα έχει δημοσιεύσει τρία ιστορικά μυθιστορήματα που παρουσιάζουν γυναίκες της αρχαιοελληνικής μυθολογίας: Για την ομορφότερη (2016), Για τη νικήτρια (2018), Για την αθάνατη (2019).
Οργανώνει σεμινάρια και διαλέξεις σε σχολεία και σε πανεπιστήμια σχετικά με θέματα που άπτονται των ακαδημαϊκών και ερευνητικών της ενδιαφερόντων, ενώ το έργο της έχει προβληθεί από τους Times, την Guardian και το BBC.
Θέμα: Ανα-συνθέτοντας τις Γυναίκες του Αρχαιοελληνικού Μύθου: Πώς η Δημιουργική Γραφή Διαμορφώνει το Μέλλον μας
Περίληψη: Για αιώνες, αν όχι χιλιετίες, η μελέτη της αρχαίας Ελλάδας περιορίστηκε σε φιλντισένιο πύργο και αποτέλεσε στόχο ερευνητών (και μόνο ερευνητών), οι οποίοι επιδίωκαν την κατανόηση των «μεγάλων ανδρών» της ιστορίας. Αλλά ο κόσμος του αρχαιοελληνικού μύθου υφίσταται μια ριζική αλλαγή, με πρωτοπόρους δημιουργικούς συγγραφείς που επεξεργάζονται εκ νέου το κλασικό παρελθόν με τη δική του φωνή ο καθένας, και ερευνητές και εκπαιδευτικούς, οι οποίοι διαφοροποιούν τον ρόλο της δημιουργικότητας στη διαμόρφωση ενός νέου είδους Κλασικών Σπουδών. Αυτή η ομιλία παρουσιάζει ένα νέο όραμα για το πώς προσεγγίζουμε το παρελθόν του αρχαιοελληνικού μύθου μέσα από δυναμικές, δημιουργικές ανακατασκευές του κλασικού κόσμου στη μυθοπλασία, την έρευνα και την παιδαγωγική, ως μία οδό να αναπλάσουμε ριζικά την αλληλεπίδρασή μας με το παρελθόν στον 21ο αιώνα και εξής.
Εργαστήρια
1. Δημιουργική γραφή στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση
Εισηγήτρια: Δρ Τασούλα Τσιλιμένη
Στο πλαίσιο του εργαστηρίου παρουσιάζονται οι στόχοι που εξυπηρετούνται από την πολύπτυχη αξιοποίηση της δημιουργικής γραφής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση σε πολλαπλές περιπτώσεις, καθώς και ποικίλες δραστηριότητες, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν την αφετηρία για την εφαρμογή ανάλογων πρακτικών σε διαφορετικά μαθησιακά περιβάλλοντα. Οι εκπαιδευτικοί που συμμετέχουν θα έχουν επιπλέον την ευκαιρία να κρίνουν, να συγκρίνουν και να εμπνευστούν, να σχεδιάσουν τις δικές τους προτάσεις και να τις παρουσιάσουν στο εργαστήριο.
Η Τασούλα Τσιλιμένη είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (ΠΘ), όπου διδάσκει Παιδική Λογοτεχνία, Αφήγηση και Δημιουργική Γραφή. Είναι Δ/ντρια του Εργαστηρίου Λόγου και Πολιτισμού του ΠΘ, Δ/ντρια του περιοδικού ΚΕΙΜΕΝΑ για τη θεωρία και κριτική της Παιδικής Λογοτεχνίας. Διδάσκει δημιουργική γραφή σε ακαδημαϊκά ιδρύματα (ΕΑΠ, ΑΠΘ). Είναι μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Εκτός από τα επιστημονικά άρθρα και βιβλία, γράφει λογοτεχνικά βιβλία για παιδιά και ενήλικες (διηγήματα/ποίηση).
2. Δημιουργική γραφή και Πεζός λόγος
Εισηγήτρια: Δρ Σοφία Ιακωβίδου
Το εργαστήριο θα επικεντρωθεί στα διαφορετικά στάδια από τα οποία διέρχεται κανείς διαβάζοντας, δείχνοντας ότι αντιστοιχούν σε εκείνα που επίσης διέρχεται κανείς γράφοντας. Ανάγνωση και γραφή θα αποδειχτούν δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Αυτό παίζει μεγάλο ρόλο στην ενίσχυση της αναγνωστικής -επομένως και της συγγραφικής- αυτοσυνειδησίας μας. Η ανάδειξη αυτής της παράλληλης πορείας κάνει πιο ουσιαστική τη διδασκαλία.
Η Σοφία Ιακωβίδου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και σπούδασε Νεοελληνική Φιλολογία. Συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι (Paris IV, INALCO) και το Μπέρμιγχαμ ως επισκέπτρια ερευνήτρια. Έχει διδάξει νεοελληνική λογοτεχνία και θεωρία λογοτεχνίας στα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων, Δ. Μακεδονίας, ΑΠΘ και δημιουργική γραφή στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Είναι Αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής λογοτεχνίας στο ΔΠΘ (ΤΕΕΠΗ). Βιβλία της: G. Ioannou, le corps de l’œuvre. Psyché de l’écrivain, sociopoétique de l’œuvre (ANRT), Inter-esse. Θέματα και ερμηνευτικές προσεγγίσεις στη νεοελληνική λογοτεχνία (Gutenberg).
3. Από τα Δέκα άνθη της πορτοκαλιάς ένα στα δέκα δένει πορτοκάλι. Ποίηση είναι οι εννέα αυτοί μικροί θάνατοι.
Εισηγήτρια: κα Χλόη Κουτσουμπέλη
Μία γνωριμία με το φευγαλέο και ρευστό, απροσδόκητο και παράξενο χαρακτήρα της ποίησης. Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες θα κληθούν να βουτήξουν σε αχαρτογράφητα νερά, να έρθουν σε επαφή με το πιο βαθύ και σκοτεινό μέρος του παγόβουνου που μόνο την κορυφή του γνωρίζουμε.
Μέσα από ένα παιχνίδι για ενήλικες, από εικόνες, βίντεο, ποιήματα, φωτογραφίες θα εξοικειωθούμε με την έμπνευση, με το πώς πραγματικά γράφεται ένα ποίημα και όλοι μαζί θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τη συμπύκνωση, τον υπαινιγμό, την αλληγορία, τα σύμβολα και κυρίως τη σιωπή που κρύβεται σε κάθε ποίημα και που είναι πιο πολύτιμη και πιο σημαντική από όλα τα χαρακτηριστικά του.
Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες σ’ αυτό το εργαστήρι δεν θα κληθούν να γράψουν σύμφωνα με κανόνες και συνταγές, αλλά να αισθανθούν βαθιά και να συμμετάσχουν στην ιεροτελεστία της γραφής έτσι ώστε όλοι μαζί να αδράξουμε έστω ένα μικρό άνθος πορτοκαλιάς που να αφήσει για λίγο την απατηλή και τόσο γοητευτικά προσωρινή του ευωδιά.
H Χλόη Κουτσουμπέλη γεννήθηκε το 1962 στη Θεσσαλονίκη. Έχει εκδώσει δέκα ποιητικές συλλογές, εκ των οποίων η συλλογή ΟΙ ΟΜΟΤΡΑΠΕΖΟΙ ΤΗΣ ΑΛΛΗΣ ΓΗΣ, εκδόσεις Γαβριηλίδης 2016 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Έχει δημοσιεύσει επίσης δύο μυθιστορήματα και δύο θεατρικά έργα. Συμμετείχε σε πολλές Ελληνικές και ξένες ανθολογίες. Ποιήματα και διηγήματά της μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και δημοσιεύτηκαν σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά. Είναι μέλος του Κύκλου Ποιητών, της Εταιρίας Συγγραφέων και αντιπρόεδρος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.
4. “Ο καθένας με τον δικό του τρόπο” - Τρεις προτάσεις δημιουργικής γραφής στην εκπαιδευτική πράξη
Εισηγητές: Δρ Λέων Α. Ναρ, κ. Α. Γκέντζος, κα Αλεξία Σερίδου
α. Ιστορία και Λογοτεχνία: Συγκλίσεις και αποκλίσεις (Δρ Λέων Α. Ναρ)
Με βάση τα λογοτεχνικά και ιστορικά έργα που επηρέασαν καθοριστικά την ιστορική συνείδηση της ελληνικής μεταπολεμικής κοινωνίας, θα τεθούν μία σειρά από ζητήματα αναφορικά με τη σχέση ιστορίας και λογοτεχνίας, τη σχέση ιστορικής αφήγησης και λογοτεχνικής αναπαράστασης, τον συνεχή διάλογο ανάμεσα στις διαφορετικές αυτές μορφές λόγου. Η λογοτεχνία δεν μπορεί, σε καμιά περίπτωση, να υποκαταστήσει την ιστορία, αλλά ούτε και η ιστορία μπορεί να θεωρήσει ότι τα πάντα εξαντλούνται στην ακαδημαϊκή καταγραφή. Η πρόκληση είναι πάντα η σύζευξη και όχι ο διχασμός. Στο πλαίσιο της εισήγησης θα προταθούν ενδεικτικές δράσεις αξιοποίησης λογοτεχνικών και ιστορικών κειμένων.
Λέων Α. Ναρ (1974). Σπούδασε Κλασική Φιλολογία (Α.Π.Θ.), έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο Νεοελληνικής Φιλολογίας (Α.Π.Θ, 2000) και το 2007 αναγορεύτηκε Διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας Α.Π.Θ. Τον Δεκέμβριο του 2017 ολοκλήρωσε μεταδιδακτορική έρευνα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Εξέδωσε 8 βιβλία, από αυτά μεταφράστηκαν τα 2 στα γαλλικά και στα αγγλικά.
Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικούς τόμους, ενώ έχει επιμεληθεί 9 βιβλία. Είχε μόνιμη στήλη στις εφημερίδες Έθνος (2017-2018) και Μακεδονία της Κυριακής (2006-2008). Γράφει στο περιοδικό Θεσσαλονικέων Πόλις. Εργάζεται στο Αμερικανικό κολλέγιο Ανατόλια.
β. Το “χτίσιμο” των λογοτεχνικών ηρώων (κ. Α. Γκέντζος)
Πολλές φορές με ρωτούν ποια είναι η σχέση με τους ήρωές μου. Απαντώ πως τους αγαπώ! Γιατί; Εγώ είμαι αυτός που τους δημιούργησα με κόπο και μετά από πολλή σκέψη. Διάλεξα το ντύσιμό τους, τα ταλέντα τους, την ιδεολογία τους, τις φοβίες, τις εμμονές τους και πολλά άλλα που δεν διακρίνονται με την πρώτη ματιά. Κι όλα αυτά τη στιγμή που δεν δρουν και η πλοκή είναι μια άγνωστη λέξη για εκείνους. Εγώ είμαι αυτός που τους εγκλώβισα μέσα σε ένα συγκεκριμένο συγκείμενο και τους ανάγκασα να κουβαλούν στις τσέπες της αφήγησης, της περιγραφής και του διαλόγου στοιχεία αυτοαναφορικά και ετεροαναφορικά σε χρόνο και τόπο της επιλογής μου. Το χτίσιμό τους απαιτεί δημιουργικό "σβήσιμο"! Ας προσπαθήσουμε κάποιους από αυτούς να τους δει ο καθένας από εμάς με τα δικά του γυαλιά, με τα γυαλιά της ψυχής και του νου.
Ο Τάσος Γκέντζος μεγάλωσε στην Καβάλα και σπούδασε Κλασική και Νεότερη Ελληνική Φιλολογία στο ΑΠΘ. Είναι συγγραφέας και διδάσκει στο Πρώτο Λύκειο του Αμερικανικού Κολλεγίου Ανατόλια. Επιπλέον είναι εισηγητής σεμιναρίων δημιουργικής γραφής στη Χ.Α.Ν.Θ, επιμελητής σε εκδοτικούς οίκους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, ραδιοφωνικός παραγωγός και αρθρογράφος.
γ. Ποίηση: η ανάπτυξη ενός επιφωνήματος (κα Α. Σερίδου)
Σύμφωνα με τον Paul Valery η ποίηση είναι η ανάπτυξη ενός επιφωνήματος. Με τα επιφωνήματα εκφράζουμε διάφορα συναισθήματα. Ευχαρίστηση, πόθο, χαρά, θαυμασμό, ευχή, έκπληξη, αγανάκτηση, δυσφορία, αποδοκιμασία, αποστροφή και πολλά άλλα… Ένα άμποτε βρίσκει τη γνήσια έκφρασή του στον χρωστήρα της πένας ενός δημιουργού που θέλει να διατυπώσει τη δική του ευχή με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Ένα αλίμονο ακούγεται από τα χείλη του ποιητή που λυπάται πολύ. Αυτά τα επιφωνήματα γίνονται ακόμη πιο εύληπτα χάρη στο μεράκι και στο ταλέντο των εκάστοτε δημιουργών. Ας τα αποκωδικοποιήσουμε ή ας τα ψελλίσουμε όλοι μαζί, αλλά ο καθένας με τον δικό του τρόπο…
Η Αλεξία Σερίδου γεννήθηκε στη Φλώρινα το 1966. Αποφοίτησε από το 1ο Λύκειο Φλώρινας. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Α.Π.Θ. Εργάζεται ως φιλόλογος στην ιδιωτική εκπαίδευση. Δίδαξε στα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη (1994-2004) και από το 2004 μέχρι σήμερα διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια. Συμμετείχε σε διάφορα ελληνικά και διεθνή εκπαιδευτικά προγράμματα και είναι σύμβουλος του Ομίλου Επιχειρηματολογίας του Ανατόλια. Με την συλλογή Τα λόγια της υφάντρας εμφανίζεται στα ελληνικά γράμματα.
5. Κινηματογραφική συγγραφή και δημιουργική γραφή στην εκπαίδευση
Εισηγητές: Δρ Ανδρέας Ανέστης & κ. Δημήτρης Ιορδανόπουλος
Το σεμινάριο αφορά την αξιοποίηση τεχνικών ανάπτυξης κινηματογραφικής αφήγησης στην εκπαιδευτική πράξη. Οι βασικές αρχές σεναριογραφίας, ο εντοπισμός των δομικών στοιχείων μιας σκηνής και οι σχετικές τεχνικές ανάπτυξης σκηνών, η πράξη της διασκευής λογοτεχνικών έργων για τον κινηματογράφο και η χρήση σημείων εικόνας και ήχου στην αφήγηση αποτελούν ορισμένες από τις θεματικές που θα αναπτυχθούν μέσα από παραδείγματα και πρακτικές εφαρμογές.
Ο Ανδρέας Ανέστης είναι απόφοιτος του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ (2002), ενώ κατέχει Διδακτορικό Δίπλωμα από το ίδιο Τμήμα (2008). Επίσης, είναι κάτοχος πτυχίου και μεταπτυχιακού από το Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ (2012), από το οποίο έλαβε διδακτορικό δίπλωμα το 2019.
Σήμερα είναι καθηγητής βιολογίας στο Αμερικάνικο Κολέγιο Θεσσαλονίκης (ACT). Επίσης, είναι διδάσκων και επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ, ενώ συνεργάζεται ως διδάσκων με το Κέντρο για Ταλαντούχα – Χαρισματικά Παιδιά σε σχετικά προγράμματα στην Ελλάδα και τις Η.Π.Α.
Ο Δημήτρης Ιορδανόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1988. Σπούδασε Κινηματογράφο -με ειδίκευση στην Σεναριογραφία- στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Δημιουργική Γραφή στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τα σενάρια του «Κρύψου» και «Άλκης» βραβεύτηκαν από την Ένωση Σεναριογράφων Ελλάδος.
Διδάσκει κινηματογραφικό και τηλεοπτικό σενάριο, δημιουργική γραφή και δημοσιογραφία στην πλατφόρμα StudyLand.gr
Παράλληλα εργάζεται ως αθλητικός αρθρογράφος σε κορυφαίες ελληνικές αθλητικές ιστοσελίδες, ενώ το 2016 ανέλαβε αρχισυντάκτης στο Premierleaguefans.gr
Το 2020 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, με τίτλο: «Σενάριο: Γράφοντας ταινίες και σειρές».
6. Ξανα-γράφοντας δημιουργικά το αλφάβητο του σχολείου στο σχολείο
Εισηγήτρια: κα Αγγελική Δαρλάση
Σ’ αυτό το σεμινάριο θα πειραματιστούμε με το πώς η καθημερινότητα που βιώνουν οι μαθητ@ μέσα στο σχολείο θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και το πώς αυτή, η όποια μικρή ή μεγάλη έμπνευση, θα μπορούσε ν’ αξιοποιηθεί ούτως ώστε να μετασχηματιστεί σε μια καλλιτεχνική δημιουργία: στη συγγραφή «θεατρικών» κειμένων, ή αλλιώς, κειμένων που θα μπορούσαν ν’ αποτελέσουν τον καμβά για μια θεατρική παράσταση στο σχολείο.
Αφορμή, λοιπόν, το (θεατρικό) αλφάβητο, που θα το επεξεργαστούμε όχι μόνο «θεωρητικά» αλλά και δημιουργικά: θα είναι η δική μας πηγή έμπνευσης στο συγκεκριμένο σεμινάριο. Οδηγός μας θα είναι ασκήσεις δημιουργικής γραφής και πρακτικές από το θέατρο της Επινόησης (devised theatre) -ένα είδος θεάτρου με κύρια χαρακτηριστικά τον σωματικό και λεκτικό αυτοσχεδιασμό, το παιχνίδι και την έρευνα ως μέσα δημιουργίας παραστάσεων, που συνδυάζει όλες τις τέχνες και αναδεικνύει την έννοια της συλλογικής δημιουργίας. Στόχος μας να ανιχνεύσουμε το πώς η δημιουργική γραφή και το θέατρο είναι τόπος για όλους και τον καθένα/καθεμία/καθένα μας ξεχωριστά: ο τόπος όπου ακόμη και μία λέξη, σκέψη, φράση, κίνηση, δεν πάνε χαμένες, αλλά αποτελούν σημαντικό κομμάτι ενός συνόλου και ως τέτοιες καταγράφονται κι αποτυπώνονται.
Η Αγγελική Δαρλάση είναι συγγραφέας παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας, θεατρική συγγραφέας, σεναριογράφος και διδάσκουσα δημιουργικής γραφής. Είναι η υποψήφια συγγραφέας για το βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν 2024 μετά από πρόταση του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ. Έχει επανειλημμένως βραβευθεί και διακριθεί για το συγγραφικό της έργο. Βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα Γαλλικά, Τουρκικά, Κορεατικά. Βιβλία της έχουν διασκευαστεί για θεατρικές παραστάσεις, με πιο πρόσφατη «Το αγόρι στο θεωρείο» από το Εθνικό Θέατρο. Θεατρικά της έργα έχουν παρουσιαστεί σε Ελλάδα κι εξωτερικό. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ και του The Royal School of Speech and Drama.
7. Δημιουργική γραφή στο STEAM
Εισηγήτρια: κα Κατερίνα Καλφοπούλου
Συμμετέχουν με δραστηριότητες: κ. Θοδωρής Ανδριόπουλος, κα Έφη Καραγκούνη
Η έννοια της αφήγησης προσφέρει ένα πλαίσιο που μπορεί να αξιοποιηθεί στην τάξη όχι μόνο για ανάγνωση και ανάλυση στα φιλολογικά μαθήματα αλλά και για παραγωγή κειμένου στα μαθήματα θετικής κατεύθυνσης. Στο σεμινάριο “Δημιουργική γραφή στο STEAM” διερευνώνται μέσα από διαδραστικές δραστηριότητες ανάλογες προοπτικές και δυνατότητες για τα μαθήματα STEΑM. Στόχος είναι η άμεση εφαρμογή και ο μεταβολισμός των παραδειγμάτων που θα παρουσιαστούν στο σεμινάριο την επόμενη κιόλας μέρα στην τάξη.
Η Κατερίνα Καλφοπούλου σπούδασε Μαθηματικά και έκανε Μεταπτυχιακές Σπουδές στην Εκπαίδευση, εστιάζοντας στην Κοινωνιογλωσσολογία, στην εκπαιδευτική έρευνα στην πράξη και στη διδακτική των Φυσικών Επιστημών. Διδάσκει στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Από τις εκδόσεις Τραυλός κυκλοφορούν τα βιβλία της «Ο Γιάννης που αγάπησα. Ιστορίες ανατροπής στην τάξη των μαθηματικών» (2017) και «Σε φάση μετάβασης. Ιστορίες (συν)εργασίας στην τάξη των γυμνασιακών μαθηματικών» (2018). Με κείμενά της συμμετέχει σε δύο συλλογικά έργα με τίτλο «Οι εκπαιδευτικοί γράφουν…», εκδόσεις Γράφημα.
Ο Θοδωρής Ανδριόπουλος είναι καθηγητής μαθηματικών στο Κολλέγιο Ανατόλια της Θεσσαλονίκης και συγγραφέας. Έχει εκπαιδευτεί στην Αμερική στη διδασκαλία ταλαντούχων μαθητών, διδάσκει στο CTY Greece και επιμορφώνει εκπαιδευτικούς για τη διδασκαλία μαθητών με ιδιαίτερες ικανότητες. Έχει κερδίσει πανευρωπαϊκό βραβείο σε διαγωνισμό εκπαιδευτικών σεναρίων της Microsoft και έχει βραβευτεί από το Υπουργείο Παιδείας για την καινοτόμο δράση του. Έχει γράψει δύο σχολικά βοηθήματα και ένα εικονογραφημένο μυθιστόρημα με τίτλο «Ποιος σκότωσε τον κύριο Χ;», το οποίο εκτός από τα Ελληνικά, εκδόθηκε στα Αγγλικά, Ιαπωνικά, Κορεάτικα και Κινέζικα.
Η Ευθυμία Καραγκούνη είναι απόφοιτος της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πολυτεχνείου του Α.Π.Θ. και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου MSc στον Ενεργειακό Σχεδιασμό της Αρχιτεκτονικής Σχολής της Ουαλίας στο Πανεπιστήμιο του Cardiff. Είναι Αρχιτέκτων μηχανικός από το 2006. Έχει συνεργαστεί με Τεχνικές εταιρίες στην Ελλάδα και εργάστηκε ως executive Director σε Ελληνική κατασκευαστική εταιρία ως το 2021. Από το 2021 διδάσκει το μάθημα της Τεχνολογίας στο Γυμνάσιο του Κολλεγίου Ανατόλια.
Η Ευθυμία είναι συν-ιδρύτρια και συν-ιδιοκτήτρια της εταιρείας 'My Greek Games', η οποία κατασκευάζει και εμπορεύεται εκπαιδευτικά επιτραπέζια παιχνίδια από το 2016.
8. H γραφή μπορεί να αλλάξει τη ζωή: Βιωματικό εργαστήριο θεραπευτικής δημιουργικής γραφής (atelier d'écriture thérapeutique) - "είναι κανείς αυτό που γράφει ή μπορεί να γίνει αυτό που γράφει;’’
Εισηγητές: Δρ Νικόλαος Τσέργας, Δρ Μαρέττα Σιδηροπούλου
Αντικείμενο του εργαστηρίου είναι η βιωματική προσέγγιση των θεραπευτικών δυνατοτήτων της δημιουργικής γραφής. Το βιωματικό εργαστήριο επιδιώκει τον συνδυασμό της απόλαυσης που μπορεί να προσφέρει η γραφή με την προσωπική έκφραση, την αυτογνωσία και την έκφραση των αρνητικών συναισθημάτων, αποβλέποντας σε εμπειρίες κατανόησης του εαυτού, μετασχηματισμού και προσωπικής αλλαγής. Η γραφή προωθεί την «ψυχική ανασυγκρότηση» του ατόμου μέσα από διεργασίες αυτοέκφρασης (self-expression), κάθαρσης και δημιουργίας στο περιβάλλον της ομάδας. Επιπλέον διευκολύνει την προσωπική ανάπτυξη και τη συναισθηματική ευημερία (bienestar emocional), είναι ένα μεθοδολογικό εργαλείο που επιτρέπει να εκφράσουμε όσα δεν μπορούμε να πούμε, αλλά και να επιτύχουμε την αυτοενδυνάμωση (self empowerment) και την αντιμετώπιση πολύπλοκων καταστάσεων.
Παράλληλα, με τη διαδικασία της γραφής το ενδιαφέρον στρέφεται και στα παράγωγά της, τα υλικά κείμενα, και το πλέγμα σχέσεων που δημιουργούν. Το γράψιμο είναι αλληλένδετο με την επικοινωνία, είναι κοινωνική δραστηριότητα. Έτσι, στο εργαστήριο αυτό, καθώς η γραφή γίνεται συν-γραφή, τα κείμενα γίνονται αντι-κείμενα προσωπικού αναστοχασμού, εξερεύνησης, διαλόγου και γνωριμίας με τους άλλους.
Το εργαστήριο περιλαμβάνει ένα σύντομο εισαγωγικό, θεωρητικό μέρος και εν συνεχεία ακολουθούν βιωματικές ασκήσεις, στηριγμένες στη διαδικασία της δημιουργικής γραφής, αξιοποιώντας παράλληλα και άλλες μορφές τέχνης, όπως είναι τα εικαστικά, η φωτογραφία, η μουσική κ.ά. Μετά τη διαδικασία της γραφής και την πραγματοποίηση των δημιουργικών δραστηριοτήτων θα ακολουθήσει ανταλλαγή απόψεων και συζήτηση με τους συμμετέχοντες. Eπίσης, αναφορά θα γίνει στην εφαρμογή της θεραπευτικής δημιουργικής γραφής στο περιβάλλον του σχολείου και στο πλαίσιο της σχολικής συμβουλευτικής.
Ο Νικόλαος Τσέργας είναι Αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του ΔΠΘ με γνωστικό αντικείμενο: Θεραπευτικές Προσεγγίσεις μέσω της Τέχνης στον τομέα της Ψυχικής Υγείας. Είναι πτυχιούχος της φιλοσοφικής σχολής του ΕΚΠΑ (τμήμα ΦΠΨ), με μεταπτυχιακές σπουδές στη Συμβουλευτική, την Κοινωνική Ψυχιατρική και την Ψυχική Υγεία. Επίσης παρακολούθησε μεταπτυχιακά μαθήματα στη γλωσσολογία, τη φιλοσοφία, τη διδακτική της γλώσσας και την κοινωνική ανθρωπολογία στο πλαίσιο μεταπτυχιακών προγραμμάτων.
Έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Εκπαιδεύθηκε επίσης στο Αναλυτικό ψυχόδραμα, την Ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία, την εφαρμογή των θεραπειών μέσω της τέχνης (συμπεριλαμβανομένης της γραφής και της λογοτεχνίας) στη θεραπευτική κοινότητα. ΄Εχει δημοσιεύσει επιστημονικά άρθρα και βιβλία μεταξύ των οποίων και δύο αυτοτελείς επιστημονικές μονογραφίες: Θεραπευτικές προσεγγίσεις μέσω της Τέχνης (2014, εκδόσεις Τόπος) και Θεραπεία μέσω της Ποίησης και θεραπευτική δημιουργική γραφή (2020, εκδόσεις Gutenberg).
Η Μαρέττα Σιδηροπούλου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια με αντικείμενο «Ανάγνωση και Γραφή: Διδακτικές Προσεγγίσεις και Εφαρμογές» στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Σήμερα διδάσκει μεταξύ άλλων «Δημιουργική Γραφή» σε προπτυχιακό επίπεδο, ενώ στο παρελθόν έχει διδάξει στο Τμήμα Γλώσσας και Εκπαίδευσης του Università della Calabria και στο ΜΠΣ “Δημιουργική Γραφή” στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο επί σειρά ετών ως μέλος ΣΕΠ. Έχει σχεδιάσει και εμψυχώσει πρωτότυπα εργαστήρια Δημιουργικής Γραφής για Σχολεία, Βιβλιοθήκες, Εκπαιδευτικούς χώρους και άλλους φορείς για παιδιά και ενήλικες.
Ερευνητική Ομάδα
Μαρίτα Παπαρούση
Η Μαρίτα Παπαρούση γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στον τομέα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Paris IV – Paris Sorbonne. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος (D.E.A) και διδακτορικού τίτλου με εξειδίκευση στην πεζογραφία του 20ου αιώνα. Η διδακτορική της διατριβή αφορά τις αφηγηματικές δομές του πεζογραφικού έργου του Κοσμά Πολίτη. Εργάστηκε ως διδάσκουσα της Σύγχρονης Ελληνικής Πεζογραφίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κρήτης. Διδάσκει, ως καθηγήτρια, το αντικείμενο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Διδακτικής της Λογοτεχνίας στο Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Έχει δημοσιεύσει μελέτες σε ελληνόγλωσσα και ξενόγλωσσα περιοδικά με θέματα που αφορούν την ελληνική πεζογραφία του 19ου και 20ου αιώνα και τη διδακτική της λογοτεχνίας. Έχει εκδώσει τα βιβλία: Σε αναζήτηση της σημασίας: Αφηγηματολογικές προσεγγίσεις στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία (Μεταίχμιο, 2005), Το σώμα και η διαπραγμάτευση της διαφοράς στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία (Επίκεντρο, 2013) και Η Λογοτεχνία Στη Διδακτική Πράξη. Αναγνωστικές and κριτικές προσεγγίσεις (Gutenberg, 2019). Συνεπιμελήθηκε μαζί με τη Ρ.Τσοκαλίδου συλλογικό τόμο με τίτλο Θέματα ταυτότητας στους Ελληνες της διασποράς: Γλώσσα και Λογοτεχνία (Μεταίχμιο, 2005). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα στρέφονται, εκτός από τον τομέα της νεοελληνικής γραμματείας, γύρω από τη θεωρία και τη διδακτική της λογοτεχνίας, καθώς και γύρω από θέματα φύλου και ταυτότητας στη νεότερη ελληνική πεζογραφία.
Σπύρος Κιοσσές
Ο Σπύρος Κιοσσές είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Θεωρίας της Λογοτεχνίας και Δημιουργικής Γραφής στο Τμήμα Γλωσσικών και Διαπολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Είναι συγγραφέας επιστημονικών βιβλίων και άρθρων που αφορούν τη δημιουργική ανάγνωση και γραφή, τη θεωρία τη λογοτεχνίας και τη λογοτεχνική εκπαίδευση, της ποιητικής συλλογής Το κάτω κάτω της γραφής (Μελάνι, 2018) και της νουβέλας Τα Πρωτοβρόχια (Μεταίχμιο, 2022).
Ελένη Χατζημαυρουδή
Η Ελένη Χατζημαυρουδή εργάζεται από το 1995 ως φιλόλογος στο Κολλέγιο Ανατόλια και παράλληλα διδάσκει δημιουργική γραφή στο CTY Greece. Έχει διδάξει ως ειδική επιστήμονας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και στο ΑΠΘ. Έχει δημοσιεύσει τη διδακτορική της διατριβή (Ίβυκος Μυθολόγος. Έρις και Έρως, University Studio Press 2005), το έργο Η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών από το πρωτότυπο στο γυμνάσιο και στο λύκειο (University Studio Press 2007) και μαζί με τον Σπ. Κιοσσέ το έργο Η λογοτεχνία στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση (εκδ. Κριτική 2020).
Μουσική Επιμέλεια: Έφη Ράτσου
Λίγα Λόγια για το Kassandra Center for Educational Excellence
Το Kassandra Center for Educational Excellence (CEE) - το Κέντρο Εκπαιδευτικής Αριστείας του Κολλεγίου Ανατόλια - φιλοδοξεί να γίνει σημείο αναφοράς και πηγή αριστείας για την εκπαίδευση τόσο του εκπαιδευτικού ιδρύματος του Κολλεγίου Ανατόλια όσο και της ευρύτερης ακαδημαϊκής κοινότητας. Σκοπός του είναι να ενδυναμώσει και να υποστηρίξει τους εκπαιδευτικούς μέσα από καινοτόμες διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές που βασίζονται στην εκπαιδευτική έρευνα και τις αναδυόμενες προόδους της, οι οποίες περιλαμβάνουν τόσο την ακαδημαϊκή εξέλιξη όσο και την κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη των μαθητών.