Tourism of Tomorrow 2025: Η Δυναμική Συνύπαρξη Τουρισμού και Κτηματομεσιτικής Αγοράς
Τους όρους της συνύπαρξης της κτηματομεσιτικής αγοράς και τουρισμού ανέδειξε το 8ο Συνέδριο του Ακαδημαϊκού Προγράμματος Τουρισμού και Φιλοξενίας του ACT (American College of Thessaloniki) που πραγματοποιήθηκε στις 4 Απριλίου 2025 στο Capsis Hotel Thessaloniki.
Το Συνέδριο εστίασε στην επίδραση του real estate στις υποδομές και υπηρεσίες του τουρισμού, στην ανάπτυξη περιοχών που βρίσκονται εκτός τουριστικού χάρτη, καθώς και στη διαμόρφωση της ταυτότητας μίας περιοχής με βάση τις στρατηγικές του κτηματομεσιτικού τομέα. Συζητήθηκαν επίσης οι επιπτώσεις της αξιοποίησης της κύριας και εξοχικής κατοικίας στις υφιστάμενες τουριστικές επιχειρήσεις, πώς ο θεσμός της Χρυσής Βίζας επηρεάζει την τουριστική ανάπτυξη και τη δημογραφία περιοχών – ειδικά των ακριτικών. Τονίστηκε επίσης η ανάγκη ισορροπίας μεταξύ επενδυτικού ενδιαφέροντος, βιωσιμότητας και προστασίας των τοπικών κοινωνιών και του περιβάλλοντος.
Το συνέδριο έφερε κοντά κορυφαίους επαγγελματίες από τους τομείς του τουρισμού, της ανάπτυξης ακινήτων, των επενδύσεων και της καινοτομίας, παρουσίασε έρευνες και case studies, ενώ συζητήθηκαν οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που προκύπτουν από τη συνεργασία των δύο κλάδων. Τις εργασίες χαιρέτισαν οι: Ανέστης Αναστασίου, υπεύθυνος του Ακαδημαϊκού Προγράμματος Τουρισμού και Φιλοξενίας του ACT (American College of Thessaloniki), ο Δρ Νίκος Χουρβουλιάδης, Διευθυντής Κέντρου Επιχειρηματικότητας του ACT, και ο Δρ Πρόδρομος Μοναστηρίδης, Πρόεδρος Δ.Σ. του Thessaloniki Convention Bureau.
Σαουδική Αραβία: Στρατηγική προσέλκυσης 150 εκατ. τουριστών έως το 2030
Με στόχο να προσελκύσει 150 εκατομμύρια τουρίστες μέχρι το 2030, η Σαουδική Αραβία θέτει φιλόδοξους στόχους για να αυξήσει τη συμβολή του τουριστικού τομέα στο ΑΕΠ της, φτάνοντας το 16%. Όπως τόνισε ο Κωνσταντίνος Δενδρινός, Chief Executive Officer της Nesaj Real Estate Co., Saudi Arabia, σε διαδικτυακή σύνδεση, η Σαουδική Αραβία έχει αντιληφθεί τη σημασία της διαφοροποίησής της ή της "απεξάρτησής" της χώρας από την παραγωγή του πετρελαίου, καθώς αναγνωρίζει ότι οι φυσικοί πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι. Έτσι, έχει ήδη ξεκινήσει την υλοποίηση μεγάλων τουριστικών έργων, προκειμένου να καταστεί ελκυστική για ξένους επισκέπτες. Το 2015, η Σαουδική Αραβία υποδέχτηκε 64,5 εκατομμύρια τουρίστες, με το 90% να την επιλέγουν για προσκυνηματικούς λόγους, ενώ το 2021 ο αριθμός των τουριστών αυξήθηκε σε 67,3 εκατομμύρια. Στην ίδια χρονιά, η Σαουδική Αραβία ξεκίνησε επενδύσεις ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων για την ανάπτυξη τουριστικών υποδομών.
Όπως επισήμανε ο κ. Δενδρινός, η χώρα πραγματοποιεί μια σημαντική μεταρρύθμιση στον τομέα του τουρισμού, με έμφαση στην ανάπτυξη πεντάστερων ξενοδοχείων και πολυτελών βιλών. Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το 2034 το ΑΕΠ της Σαουδικής Αραβίας αναμένεται να φτάσει τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, από 1 τρισ. δολάρια το 2023, με τον τουρισμό να συμμετέχει με 16% στην οικονομία της. Ένα ακόμη σημαντικό σημείο που ανέφερε ο κ. Δενδρινός είναι η προσαρμογή των Σαουδαράβων στις ανάγκες του τουριστικού τομέα. Δεδομένου ότι η παροχή υπηρεσιών στους τουρίστες δεν είναι παράδοση για τη χώρα, ήδη έχει ξεκινήσει εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την κατάρτιση του τοπικού πληθυσμού, ώστε να καλύψει τις νέες ανάγκες που προκύπτουν από την ανάπτυξη του τουριστικού τομέα και την υποδοχή ξένων επισκεπτών.
Η Σημασία της Γεωγραφίας στον Τουρισμό και την Ανάπτυξη Ακινήτων
«Ο τουρισμός έχει δύο πόδια: τη γεωγραφία και το marketing. Μέχρι τώρα δίναμε σημασία κυρίως στο marketing. Ήρθε όμως η ώρα να αναδειχθεί η σημασία του πρώτου», τόνισε από την πλευρά του ο Δρ Γεώργιος Ζωγράφος, PhD, Property Development Consultant και επίκουρος καθηγητής Τουρισμού στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.
Η εγγύτητα της Βόρειας Ελλάδας με τα Βαλκάνια και την Ευρασία της επιτρέπει να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα πλεονεκτήματα της γειτονικής σχέσης, σημείωσε ο κ. Ζωγράφος. Όπως είπε, το 2024 οι ξένες επενδύσεις, κυρίως από τις γειτονικές χώρες Βουλγαρία και Ρουμανία, ανήλθαν στην περιοχή σε 3 δισ. ευρώ, έναντι των 2,133 δισ. ευρώ το 2023, και τόνισε εμφατικά ότι την περίοδο 2015-2024 διαμορφώθηκαν συνολικά σε 153,1 δισ. ευρώ. Σημείωσε ότι οι επενδυτές είναι ηλικίας μεταξύ 40 και 60 χρόνων και επισήμανε ότι σε ποσοστό 50% επενδύουν στην αγορά διαμερισμάτων. Ξεχωριστή μνεία έκανε για το Πόρτο Χέλι στην Πελοπόννησο, τονίζοντας ότι εξακολουθεί να προσελκύει σημαντικούς και πολυάριθμους επενδυτές ακινήτων και εκτίμησε ότι σύντομα θα ευνοηθούν και τα νησιά και οι περιοχές που βρίσκονται κοντά του, όπως οι Σπέτσες.
Η αγορά κατοικίας από επισκέπτες που επιθυμούν να επενδύσουν στον τόπο των διακοπών τους είναι άκρως ελκυστική για τους μελλοντικούς ιδιοκτήτες, καθώς την αξιολογούν ως επενδυτική ευκαιρία υπενοικιάζοντας την για τον χρόνο που δεν τη χρησιμοποιούν. Αυτό, ωστόσο, δημιουργεί πιέσεις και στις υφιστάμενες τουριστικές επιχειρήσεις, που λειτουργούν υπό ένα πιο δεσμευτικό και αυστηρά ρυθμισμένο νομικό καθεστώς.
Επιπλέον, οι επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον και στο τοπίο, που αποτελούν τον κύριο λόγο επισκεψιμότητας σε μία περιοχή, ενδέχεται να υπονομεύσουν το ίδιο το τουριστικό προϊόν. Ο κ. Ζωγράφος στάθηκε ιδιαίτερα στις αγορές ακινήτων στη Βόρεια Ελλάδα και στις αυξημένες αγορές από ξένους πολίτες κυρίως σε περιοχές όπως η Χαλκιδική, η Πιερία και η Θράκη. Η αξιοποίηση του προγράμματος Golden Visa δημιουργεί, όμως, και προβληματισμό, ειδικά με την αθρόα αγορά ακινήτων από αλλοδαπούς στις παραμεθόριες περιοχές όπως στη Θράκη.
Ανέστης Αναστασίου, Δρ Γεώργιος Ζωγράφος, Γρηγόρης Αβανίδης,Stefan Merkenhof, Τάσος Ανδρεάδης
Θεματικά Πάρκα και Επενδύσεις στην Ελλάδα
Στην ελκυστικότητα και τη δυναμική των Θεματικών Πάρκων αναφέρθηκε ο Γρηγόρης Αβανίδης, Υπεύθυνος Επικοινωνίας του Kourtidis Group, καθώς και στην υστέρηση της ανάπτυξής τους στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη. Εκεί αποδίδεται και το μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον ξένων και Ελλήνων επενδυτών. «Αναμένουμε άνθιση των συγκεκριμένων project στη χώρα μας, και στη Βόρεια Ελλάδα, με πολλαπλά οφέλη», σημείωσε ο κ. Αβανίδης, παρουσιάζοντας το νέο μεγάλο project της Kourtidis Group: το «Alexander Theme Park». Πρόκειται για το πρώτο παγκοσμίως εκπαιδευτικό/ψυχαγωγικό Θεματικό Πάρκο αφιερωμένο στη ζωή και την πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι εργασίες θα ξεκινήσουν το 2026, στην περιοχή μεταξύ Καβάλας και Σερρών, κοντά στην Αμφίπολη. «Η ανασκαφή του τύμβου Καστά, και το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι σημαντικά κομμάτια της ιστορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου διαδραματίστηκαν σε εκείνο τον τόπο, είναι μία πολύ καλή ευκαιρία να δημιουργηθεί ένα Θεματικό Πάρκο, το πρώτο παγκοσμίως που θα είναι αφιερωμένο σε αυτόν», επισήμανε ο κ. Αβανίδης.
Το real estate, υπογράμμισε ο κ. Αβανίδης, συμβάλλει στη δημιουργία τουριστικού προϊόντος σε περιοχές εκτός χάρτη, όπως η περιοχή της Ανατολικής Καβάλας, «που ζει προς το παρόν στη σκιά της προβεβλημένης τουριστικής περιοχής της Δυτικής Καβάλας, αλλά σύντομα θα τραβήξει την προσοχή και θα αποκτήσει υπεραξία».
Η Ανάπτυξη της Ξενοδοχειακής Αγοράς στη Θεσσαλονίκη
Η ξενοδοχειακή αγορά στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη συνεχίζει να αναπτύσσεται σταθερά ανέφερε κατά την παρουσίαση σχετικής έρευνας, ο Stefan Merkenhof, Director Tourism & Leisure της CBRE Atria και Managing Consultant της GBR Consulting. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή, επεσήμανε, είναι η τάση που παρατηρείται προς τα πεντάστερα ξενοδοχεία, που κερδίζουν ολοένα και μεγαλύτερο έδαφος στην αγορά, ενώ τα ξενοδοχεία με λιγότερα αστέρια δείχνουν να παρουσιάζουν φθίνουσα πορεία.
Όπως τόνισε ο κ. Merkenhof, το 2024 στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί συνολικά 4.600 ξενοδοχειακές μονάδες, με τις 151 να βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη. Από τις ξενοδοχειακές μονάδες της Θεσσαλονίκης, το 50% βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Ο ίδιος επισήμανε ότι η ελληνική αγορά χαρακτηρίζεται από ποικιλόμορφο και ανταγωνιστικό τοπίο, καθώς δραστηριοποιούνται μεγάλες διεθνείς αλυσίδες, ελληνικά brands, και τοπικοί επιχειρηματίες. Στην τοποθέτησή του, ο κ. Merkenhof υπογράμμισε την άνθηση του τομέα κατασκευής και πώλησης διαμερισμάτων σε πολίτες ξένων χωρών, μία δραστηριότητα που ανταγωνίζεται πλέον τις παραδοσιακές ξενοδοχειακές μονάδες.
Ο τουρισμός ως μοχλός περιφερειακής ανάπτυξης
«Η φετινή σεζόν εξελίσσεται θετικά και επιβεβαιώνει τον ρόλο του τουρισμού ως βασικού πυλώνα του ΑΕΠ, με ιδιαίτερη σημασία για περιοχές που δεν διαθέτουν άλλες αναπτυξιακές δυνατότητες», σημείωσε ο Τάσος Ανδρεάδης, Chief Executive Officer, STANTA S.A., υπογραμμίζοντας πως η τουριστική δραστηριότητα κατανέμει την οικονομική ανάπτυξη πιο δίκαια στην επικράτεια. Τα ακίνητα σε απομακρυσμένες ή λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές αξιοποιούνται πλέον πιο δημιουργικά και παραγωγικά, δίνοντας νέα πνοή στις τοπικές κοινωνίες. Όσον αφορά τη βραχυχρόνια μίσθωση, ο ίδιος τόνισε πως δεν είναι απαραίτητα ανταγωνιστική προς τις υφιστάμενες τουριστικές μονάδες, αρκεί να υπόκειται σε σαφές νομικό πλαίσιο και κανόνες.
«Όταν οι επισκέπτες επιλέγουν έναν προορισμό, 'καταναλώνουν' το σύνολο των τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών, προς όφελος και των υπόλοιπων επιχειρήσεων» ανέφερε. Υπογράμμισε τις προκλήσεις για το φυσικό περιβάλλον, ειδικά σε περιοχές με έντονη τουριστική ανάπτυξη, μία συζήτηση που αφορά πλέον την Ελλάδα έχοντας ξεκινήσει από χώρες όπως η Ισπανία με τα αποτελέσματα του υπερκορεσμού να είναι ορατά και στο περιβάλλον και στις αστικές περιοχές. Η ανάγκη, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι να μετατοπιστεί η τουριστική ροή προς λιγότερο κορεσμένους προορισμούς, μειώνοντας τις περιβαλλοντικές πιέσεις.
Ο κ. Ανδρεάδης στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη δημιουργίας σύγχρονων επαγγελματικών χώρων στη Θεσσαλονίκη αλλά και σε όλη την Ελλάδα. Επίσης τόνισε ότι η λειτουργία των μη κρατικών πανεπιστημίων πολύ σύντομα θα αναδείξει την ανάγκη υλοποίησης project σε campus, χώρους εστίασης και αναψυχής.