«Όπου υπάρχει πάθος, υπάρχει ικανότητα» - Ένας οδηγός ευημερίας για χαρούμενους και δημιουργικούς εφήβους από τον Dr. Tracy Cross και τη Dr. Jennifer Riedl Cross
Οι έφηβοι και η ανίχνευση του μονοπατιού που μπορεί να τους οδηγήσει σε μια χαρούμενη, ισορροπημένη, πλήρη και παραγωγική εφηβική και ενήλικη ζωή ήταν το θέμα της ομιλίας που έδωσαν δύο κορυφαίοι ψυχολόγοι, ακαδημαϊκοί και ερευνητές από τις Ηνωμένες Πολιτείες: ο Dr. Tracy Cross, Καθηγητής Ψυχολογίας και Εκπαίδευσης Χαρισματικών και Ταλαντούχων μαθητών στο Κολέγιο William and Mary, στο Williamsburg της Virginia (ΗΠΑ), και η Dr. Jennifer Riedl Cross, Διευθύντρια Έρευνας στο William & Mary Center for Gifted Education.
Οι δύο επιστήμονες ήρθαν στο Κολλέγιο Ανατόλια την Τετάρτη 24 Μαΐου 2023 με πρόσκληση του Κέντρου για Χαρισματικά – Ταλαντούχα Παιδιά/ Center for Talented Youth (CTY) Greece που διοργάνωσε μία ανοιχτή δωρεάν εκδήλωση για περισσότερους από 150 γονείς και εκπαιδευτικούς. Μεταφέροντας στο κοινό τα σημαντικότερα αποτελέσματα της πολύχρονης έρευνάς τους, οι δύο διακεκριμένοι ομιλητές παρουσίασαν τα μέσα με τα οποία οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να υποστηρίξουν τα παιδιά ώστε να ακολουθήσουν μια θετική πορεία στη ζωή τους αναπτύσσοντας τις κλίσεις και τα ταλέντα τους.
«Καμία γενιά δεν έχει περάσει ό,τι η σημερινή γενιά εφήβων» ήταν η εισαγωγική παρατήρηση του Dr. Tracy Cross. «Οι γονείς θέλουν από τα παιδιά τους να είναι χαρούμενα, ευτυχισμένα, υγιή, παραγωγικά. Οι καταστάσεις όμως δεν εξελίσσονται όπως επιθυμούν οι γονείς. Αυτό που πρέπει να γίνει καθολικά αποδεκτό είναι ότι τα παιδιά έχουν τα δικά του εγγενή χαρακτηριστικά – εσωτερικά κίνητρα, πάθος, ικανότητες/ειδικές ανάγκες, ασύγχρονη ανάπτυξη, ιδιοσυγκρασία. Εάν εσείς ως γονείς δείτε με ανοιχτό μυαλό το παιδί σας, σίγουρα θα βρείτε κάτι στο οποίο είναι ταλαντούχο. Πολλά ταλαντούχα παιδιά, ωστόσο, δεν αξιοποιούν τα ταλέντα τους, και δεν είναι δική τους ευθύνη».
Ο Dr. Cross περιέγραψε το σχολείο ως «μία κοινωνική επιχείρηση όπου λαμβάνει χώρα και κάποια ακαδημαϊκή γνώση» και συμβούλεψε τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς να προτρέπουν τα παιδιά να καταπιάνονται με νέα ενδιαφέροντα και ασχολίες, καθώς όπως τόνισε «όπου υπάρχει πάθος, υπάρχει ικανότητα».
Ειδικά στις ΗΠΑ, τα παιδιά φοβούνται να πάνε στο σχολείο, λόγω των αυξανόμενων περιστατικών βίας με θύματα μαθητές και εκπαιδευτικούς. Τα ποσοστά αυτοκτονιών είναι εμφανώς αυξημένα ανάμεσα στους εφήβους και στους νέους μετεφηβικής ηλικίας, με υψηλά ποσοστά άγχους, μελαγχολίας και κατάθλιψης.
Οι πρώτες συναισθηματικές και ερωτικές σχέσεις των εφήβων, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο για τη ψυχολογική τους κατάσταση, ενώ ειδικά τα αγόρια βιώνουν πολύ πιο δραματικά τους πρώτους χωρισμούς. Πολλά παιδιά κρύβουν τα πραγματικά τους ενδιαφέροντα από τους γονείς τους, οι οποίοι μπορεί να είναι άνθρωποι περιορισμένων οριζόντων, μόρφωσης και με προκαταλήψεις. Οι έφηβοι δεν μοιράζονται τις σκέψεις τους με τους ενήλικες, και συχνά μεταφράζουν με τους δικούς τους τρόπους τα λόγια και τις παραινέσεις των γονέων τους. Τα εγγενή χαρακτηριστικά των εφήβων φιλτράρονται μέσα από τις κοινωνικές απαιτήσεις και μεταφράζονται σε πιθανές προβληματικές καταστάσεις, ενώ το άγχος τους πηγάζει από τις σχέσεις τους με τους γονείς τους, τους εκπαιδευτικούς, τους άλλους ενήλικες, τους συνομήλικους τους, και από τον εαυτό τους.
«Είναι φυσιολογικό να έχεις μελαγχολία, αλλά όχι για πολύ» τόνισε ο Dr. Cross.
Μέθοδοι αντιμετώπισης
Η ορθή διαχείριση του χρόνου, ο αυτοέλεγχος και η αναζήτηση βοήθειας μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τον έφηβο και να τον απομακρύνουν από το ενδεχόμενο των κακών σχολικών επιδόσεων, της υποβάθμισης των ικανοτήτων του, τη χρήση απαγορευμένων ουσιών, των αυτοτραυματισμών και της αυτοκτονικής συμπεριφοράς.
Σύμφωνα με τη Dr. Jennifer Riedl Cross πολύτιμα μεθοδολογικά «εργαλεία» προσφέρει η Θεωρία του Αυτοκαθορισμού (Self-determination Theory of Motivation). Προκειμένου οι γονείς να συνεισφέρουν θετικά στη διαμόρφωση και στην ανάπτυξη του παιδιού τους, θα πρέπει να υιοθετήσουν τη στάση του αξιόπιστου γονέα, του γονέα που ναι μεν έχει απαιτήσεις, αλλά ταυτόχρονα ακούει, προσέχει και ανταποκρίνεται στις ανάγκες του παιδιού του σύμφωνα με την ηλικία και τις επιθυμίες του.
Το γονεϊκό αυτό μοντέλο δίνει έμφαση στην ανεξαρτησία έναντι της υπακοής, εμπλέκει τα παιδιά στη λήψη αποφάσεων, και ανταποκρίνεται στις ακαδημαϊκές συμπεριφορές των παιδιών με ενθάρρυνση.
«Οι μεγαλύτερες ιστορίες επιτυχίας στην ανατροφή των παιδιών συμβαίνουν όταν ο γονέας είναι επίσης απαιτητικός. Μπορείτε να τους ζητήσετε να διαβάσουν βιβλία που είναι ικανά να διαβάσουν ή να τα βάλετε σε δύσκολες τάξεις. Αλλά πρέπει να έχετε επίγνωση του τρόπου με τον οποίον αντιδρούν στις απαιτήσεις σας. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζετε ότι τα παιδιά σας θέλουν να κάνουν αυτό που τους ζητάτε και να σας ευχαριστήσουν. Εναπόκειται σε εσάς να αναγνωρίσετε τι είναι καλό για αυτά. Βρείτε ισορροπία ανταπόκρισης και απαιτητικότητας δίνοντας προσοχή στο παιδί σας» υπογράμμισε η Dr. Riedl Cross, θέτοντας προς τους γονείς ορισμένα ερωτήματα
- - Οι απαιτήσεις σας υποστηρίζουν την αυτονομία των παιδιών - αισθάνονται ότι έχουν επιλογές;
- - Οι απαιτήσεις σας υποστηρίζουν τις ανάγκες τους να καλλιεργήσουν τις δεξιότητες τους; Μπορούν να κάνουν τη δουλειά που τους αναθέτετε;
- - Οι απαιτήσεις σας από τα παιδιά μήπως επηρεάζουν τις συναισθηματικές σας σχέσεις; Μήπως είναι πολύ απομονωμένα λόγω των δικών σας απαιτήσεων;
- - Έχουν τον κοινωνικό χώρο που χρειάζονται – μήπως χρειάζονται περισσότερο ελεύθερο χρόνο;
Όταν οι γονείς δίνουν έμφαση στην ανεξαρτησία έναντι της υπακοής, εμπλέκουν τα παιδιά στη λήψη αποφάσεων και ενδιαφέρονται και συμμετέχουν στην ακαδημαϊκή και κοινωνική ζωή των παιδιών, τα παιδιά έχουν υψηλότερους βαθμούς και πιο ισχυρή κινητροποίηση.
«Γνωρίστε το παιδί σας - τι θέλει; Επικεντρωθείτε στη σχέση σας διατηρώντας παράλληλα τις προσδοκίες. Και μην αναζητάτε μόνο ταλέντα, αλλά αναπτύξτε τα ταλέντα τους» τόνισε η ομιλήτρια.
Την εκδήλωση παρακολούθησαν γονείς, εκπαιδευτικοί, και ψυχολόγοι του Κολλεγίου Ανατόλια και την ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα. Ο Dr.Tracy Cross και η Dr. Jennifer Riedl Cross προσέφεραν ένα τρίωρο επιμορφωτικό σεμινάριο στην ομάδα των σχολικών ψυχολόγων όλων των βαθμίδων του ιδρύματος με θέμα την ψυχική υγεία μαθητών.
· Το Κέντρο για Χαρισματικά – Ταλαντούχα Παιδιά / Center for Talented Youth (CTY) Greece τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου και είναι μέλος του Ευρωπαϊκού επιστημονικού οργανισμού European Council of High Ability (ECHA). Σύμβουλος προγράμματος είναι το Center for Talented Youth του Πανεπιστημίου Johns Hopkins (JHU CTY). Μεγάλοι δωρητές του Κέντρου είναι η τράπεζα Eurobank και η εταιρία Lidl Ελλάς. Δωρητές είναι το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, η εταιρία Netcompany-Intrasoft, η εταιρία Star Bulk Carriers Corp., και η Deloitte. Χορηγός αερομεταφορών είναι η εταιρία AEGEAN Airlines. Το CTY Greece υποστηρίζεται στην Κύπρο από τη Lidl Cyprus.
Από αριστερά: Δρ. Χάιδω Σαμαρά, Ακαδημαϊκη Υπεύθυνη του CTY Greece, Αθηνά Βεζακιάδου, Office Coordinator, CTY Greece, Δρ. Γεωργία Τσουλφά, Διευθύντρια του CTY Greece, Dr. Jennifer Riedl Cross, Dr. Tracy Cross.
